Բանկերը ժամանակակից տնտեսության կարևորագույն մասն են կազմում։ Բանկային գործունեությունը ներառում է բազմաթիվ ֆինանսական գործառնություններ, որոնք ապահովում են տնտեսության կայունությունն ու զարգացումը։ Այս հոդվածում մենք կքննարկենք, թե ինչ է բանկը, ինչ գործառույթներ է այն իրականացնում, ինչպես է այն ազդում տնտեսության վրա, և ինչպես կարող է բանկային համակարգը նպաստել երկրի բարգավաճմանը։

Բանկերի դերը ժամանակակից տնտեսությունում

Բանկերը հանդես են գալիս որպես ֆինանսական միջնորդներ, որոնք միավորում են խնայողություններն ու ներդրումները։ Բանկերի հիմնական դերն է ապահովել դրամական միջոցների արդյունավետ շրջանառությունը տնտեսության մեջ։ Բանկերը ներգրավում են ավանդներ ֆիզիկական և իրավաբանական անձանցից, այնուհետև տրամադրում են վարկեր տարբեր նպատակներով՝ բիզնեսի զարգացում, անշարժ գույքի ձեռքբերում, սպառողական կարիքներ և այլն։ Բանկային համակարգի կայունությունն ու արդյունավետությունը կարևոր նշանակություն ունեն տնտեսական աճի համար։ Առանց կայուն բանկային համակարգի, ներդրումները կարող են կրճատվել, բիզնեսները՝ դժվարություններ ունենալ ֆինանսավորման հարցում, իսկ տնտեսությունը՝ ընդհանուր առմամբ դանդաղել։ Բանկերը նաև կարևոր դեր են խաղում դրամավարկային քաղաքականության իրականացման գործում։ Կենտրոնական բանկերը, որոնք հաճախ հանդես են գալիս որպես բանկային համակարգի կարգավորողներ, օգտագործում են բանկային գործիքները տոկոսադրույքները, պահուստավորման պահանջները և այլ միջոցներ՝ գնաճը վերահսկելու և տնտեսական կայունությունն ապահովելու համար։ Այսպիսով, բանկերը տնտեսության արյան շրջանառության համակարգի նման մի բան են, որոնք ապահովում են դրամական միջոցների անխափան հոսքը և նպաստում տնտեսական զարգացմանը։

Բանկային գործունեության հիմնական տեսակները

Բանկային գործունեությունը բազմազան է և ներառում է մի շարք ֆինանսական ծառայություններ։ Բանկային գործունեության հիմնական տեսակներն են՝ ավանդների ներգրավում, վարկերի տրամադրում, վճարումների իրականացում, արժեթղթերով գործառնություններ, արտարժույթի առք ու վաճառք և խորհրդատվական ծառայություններ։ Ավանդների ներգրավումը բանկերի համար հիմնական ֆինանսավորման աղբյուր է։ Բանկերը առաջարկում են տարբեր տեսակի ավանդներ՝ ժամկետային, պահանջարկի և խնայողական, որոնք տարբերվում են տոկոսադրույքներով և մուտքի հնարավորություններով։ Վարկերի տրամադրումը բանկերի եկամտի հիմնական աղբյուրն է։ Բանկերը տրամադրում են վարկեր ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ իրավաբանական անձանց՝ տարբեր նպատակներով։ Վարկերը կարող են լինել կարճաժամկետ, միջնաժամկետ և երկարաժամկետ, ինչպես նաև ունենալ տարբեր տոկոսադրույքներ և պայմաններ։ Վճարումների իրականացումը բանկերի կարևոր գործառույթներից է։ Բանկերը ապահովում են դրամական միջոցների փոխանցումը հաշիվների միջև, ինչպես նաև իրականացնում են վճարումներ քարտերով և այլ էլեկտրոնային միջոցներով։ Արժեթղթերով գործառնությունները ներառում են բաժնետոմսերի, պարտատոմսերի և այլ ֆինանսական գործիքների առք ու վաճառք։ Բանկերը կարող են հանդես գալ որպես ներդրումային բանկեր և օգնել ընկերություններին արժեթղթեր թողարկել և ներգրավել կապիտալ։ Արտարժույթի առք ու վաճառքը բանկերին հնարավորություն է տալիս իրականացնել միջազգային գործառնություններ և սպասարկել իրենց հաճախորդների կարիքները։ Խորհրդատվական ծառայությունները ներառում են ֆինանսական խորհրդատվություն, ներդրումային խորհրդատվություն և ռիսկերի կառավարման խորհրդատվություն։ Բանկերը կարող են օգնել իրենց հաճախորդներին կայացնել ֆինանսական ճիշտ որոշումներ և կառավարել իրենց ֆինանսական ռիսկերը։

Բանկային ռիսկերը և դրանց կառավարումը

Բանկային գործունեությունը կապված է մի շարք ռիսկերի հետ, որոնք կարող են ազդել բանկերի կայունության և շահութաբերության վրա։ Բանկային ռիսկերն են՝ վարկային ռիսկ, շուկայական ռիսկ, իրացվելիության ռիսկ, գործառնական ռիսկ և համակարգային ռիսկ։ Վարկային ռիսկը կապված է այն հավանականության հետ, որ վարկառուն չի կարողանա կատարել իր պարտավորությունները վարկի դիմաց։ Բանկերը կառավարում են վարկային ռիսկը վարկային քաղաքականության, վարկային վերլուծության և գրավի ապահովման միջոցով։ Շուկայական ռիսկը կապված է շուկայական գործոնների փոփոխության հետ, ինչպիսիք են տոկոսադրույքները, արտարժույթի փոխարժեքները և արժեթղթերի գները։ Բանկերը կառավարում են շուկայական ռիսկը ռիսկերի կառավարման գործիքների, հեջավորման և դիվերսիֆիկացման միջոցով։ Իրացվելիության ռիսկը կապված է այն հավանականության հետ, որ բանկը չի կարողանա կատարել իր կարճաժամկետ պարտավորությունները։ Բանկերը կառավարում են իրացվելիության ռիսկը իրացվելի ակտիվների պահպանման, պարտավորությունների կառավարման և արտակարգ իրավիճակների ֆինանսավորման պլանների միջոցով։ Գործառնական ռիսկը կապված է ներքին գործընթացների, մարդկային սխալների և տեխնոլոգիական խափանումների հետ։ Բանկերը կառավարում են գործառնական ռիսկը ներքին վերահսկողության, աուդիտի և ռիսկերի կառավարման համակարգերի միջոցով։ Համակարգային ռիսկը կապված է բանկային համակարգի կայունության հետ և կարող է առաջանալ մեկ բանկի ձախողման դեպքում, որը կարող է տարածվել ամբողջ համակարգի վրա։ Բանկերը և կարգավորող մարմինները կառավարում են համակարգային ռիսկը կարգավորման, վերահսկողության և ճգնաժամային կառավարման միջոցով։

Բանկային կարգավորումը և վերահսկողությունը

Բանկային համակարգի կայունությունն ու վստահելիությունը ապահովելու համար անհրաժեշտ է իրականացնել բանկային կարգավորում և վերահսկողություն։ Բանկային կարգավորումն իրականացվում է պետական մարմինների կողմից և ներառում է օրենսդրական ակտեր, կանոնակարգեր և հրահանգներ, որոնք ուղղված են բանկային գործունեության կարգավորմանը։ Բանկային վերահսկողությունն իրականացվում է կենտրոնական բանկերի և այլ վերահսկող մարմինների կողմից և ներառում է բանկերի գործունեության մշտադիտարկում, աուդիտ և ստուգում։ Բանկային կարգավորման և վերահսկողության նպատակն է ապահովել բանկային համակարգի կայունությունը, պաշտպանել ավանդատուների շահերը և կանխել ֆինանսական հանցագործությունները։ Բանկային կարգավորումը ներառում է կապիտալի պահանջները, որոնք սահմանում են բանկերի կողմից պահվող կապիտալի նվազագույն չափը, որն անհրաժեշտ է ռիսկերը ծածկելու համար։ Բանկային կարգավորումը նաև ներառում է իրացվելիության պահանջները, որոնք սահմանում են բանկերի կողմից պահվող իրացվելի ակտիվների նվազագույն չափը, որն անհրաժեշտ է կարճաժամկետ պարտավորությունները կատարելու համար։ Բանկային վերահսկողությունը ներառում է բանկերի ֆինանսական վիճակի մշտադիտարկում, ռիսկերի կառավարման համակարգերի գնահատում և օրենսդրական պահանջների կատարման ստուգում։

Բանկային տեխնոլոգիաները և դրանց ազդեցությունը

Ժամանակակից տեխնոլոգիաները մեծ ազդեցություն են ունենում բանկային գործունեության վրա։ Բանկային տեխնոլոգիաներն են՝ ինտերնետ բանկինգ, բջջային բանկինգ, էլեկտրոնային վճարումներ, բլոկչեյն և արհեստական բանականություն։ Ինտերնետ բանկինգը հնարավորություն է տալիս հաճախորդներին կառավարել իրենց հաշիվները և իրականացնել գործառնություններ առցանց՝ առանց բանկ այցելելու անհրաժեշտության։ Բջջային բանկինգը հնարավորություն է տալիս հաճախորդներին կառավարել իրենց հաշիվները և իրականացնել գործառնություններ բջջային հեռախոսների միջոցով։ Էլեկտրոնային վճարումները հնարավորություն են տալիս իրականացնել վճարումներ էլեկտրոնային միջոցներով, ինչպիսիք են վարկային քարտերը, դեբետային քարտերը և էլեկտրոնային դրամապանակները։ Բլոկչեյնը տեխնոլոգիա է, որը հնարավորություն է տալիս ապահով և թափանցիկ կերպով պահպանել և փոխանցել տվյալները։ Բլոկչեյնը կարող է օգտագործվել վճարումների, փոխանցումների և այլ ֆինանսական գործառնությունների համար։ Արհեստական բանականությունը կարող է օգտագործվել բանկային ծառայությունների ավտոմատացման, ռիսկերի կառավարման և հաճախորդների սպասարկման համար։ Բանկային տեխնոլոգիաները բարելավում են հաճախորդների սպասարկումը, նվազեցնում են ծախսերը և բարձրացնում են արդյունավետությունը։

Եզրակացություն

Բանկերը ժամանակակից տնտեսության անբաժանելի մասն են կազմում։ Դրանք ապահովում են դրամական միջոցների արդյունավետ շրջանառությունը, նպաստում են ներդրումներին և տնտեսական աճին։ Բանկային գործունեությունը բազմազան է և ներառում է բազմաթիվ ֆինանսական ծառայություններ։ Բանկային համակարգի կայունությունը և վստահելիությունը կարևոր նշանակություն ունեն տնտեսական բարգավաճման համար։ Բանկային կարգավորումը և վերահսկողությունն ապահովում են բանկային համակարգի կայունությունը և պաշտպանում են ավանդատուների շահերը։ Ժամանակակից տեխնոլոգիաները մեծ ազդեցություն են ունենում բանկային գործունեության վրա և բարելավում են հաճախորդների սպասարկումը, նվազեցնում են ծախսերը և բարձրացնում են արդյունավետությունը։ Բանկային համակարգի զարգացումը և արդիականացումը կարևոր նշանակություն ունեն երկրի տնտեսական զարգացման համար։